wrzesień
Higiena dziecka w wieku przedszkolnym
Higiena – to nauka badająca wpływ czynników środowiska oraz zachowań człowieka na jego zdrowie fizyczne i psychiczne; opracowuje zasady zapobiegania chorobom oraz sposoby utrzymania zdrowia.
Kilkuletnie dzieci dotychczas wychowywane w domu mają bardzo różne, nie zawsze pożądane doświadczenia i nawyki w zakresie utrzymania czystości, odżywiania się, orientacji dotyczącej własnego ciała i zdrowia. Okres przedszkolny sprzyja kształtowaniu nawyków i przyzwyczajeń higieniczno- kulturalnych, zamiłowania do czystości, dbałość o swój estetyczny wygląd, porządek oraz ogólną kulturę zachowania się - na zasadzie tworzenia się odruchów warunkowych. Odruchy te wymagają ustawicznego powtarzania, w przeciwnym bowiem razie ulęgają wygaszeniu. Powodzenie w kształtowaniu tych przyzwyczajeń zależy od doskonałości wykonywanych czynności oraz systematyczności i wspólnej linii postępowania z dziećmi w domu i w przedszkolu. Dzieci powinny świadomie zdobywać przyzwyczajenia, powinny wiedzieć w jakim celu to robią, bowiem w znacznej mierze udział świadomości w przeżywaniu, decyduje czy te przyzwyczajenia staną się głęboko zakorzenionymi potrzebami kulturalnymi w życiu, dlatego dobrze jest podawać dzieciom pewne informacje np. w jakim celu to robię, do czego mi się to przyda, dlaczego tak a nie inaczej należy to wykonywać? Wyrabianie tych przyzwyczajeń staje ważne szczególnie dziś w dobie pandemii koronawirusa, kiedy zalecana jest szczególnie higiena rąk, dezynfekcja oraz dystans społeczny.
Higiena osobista dzieci polega przede wszystkim na wyrobieniu przyzwyczajeń sprzyjających jego zdrowiu, czyli:
- stała troska o czystość ciała,
- mycie rąk w ciągu dnia,
- mycie zębów,
- czesanie włosów,
- czysty, estetyczny wygląd ubrania,
- prawidłowe korzystanie z umywalni i załatwianie potrzeb fizjologicznych.
Na co powinniśmy zwrócić uwagę ucząc dziecko zasad prawidłowej higieny?
- Powinno myć ręce przed każdym posiłkiem, po zabawie na dworze, po przyjściu do domu/ przedszkola!
- Nie powinno brać rąk do ust!
- Nosek powinno smarkać tylko w chusteczkę, najlepiej jednorazową, którą od razu można wyrzucić do kosza!
- Kaszląc czy kichając musi przysłaniać usta!
- Nie wolno wycierać noska w rękaw czy dłonią!
- Nie można jeść nieumytych warzyw i owoców!
- Należy myć zęby co najmniej 2 razy dziennie, a najlepiej po każdym głównym posiłku!
Jak ważne jest mycie się?
Dziecko powinno być przyzwyczajone do codziennego mycia ciała. Warto zdawać sobie sprawę z tego, że kształtowanie nawyków higienicznych dziecka zachodzi niemal od początku jego życia. Na przykład, regularnie kąpany noworodek, a potem niemowlę przyzwyczaja się do tego, że całe ciało jest myte każdego dnia. Oczywiście wraz z wiekiem dziecka zmienia się sposób wykonywania tej czynności, lecz jej cel pozostaje ten sam.
Mycie rąk
Czynność mycia rąk nie jest łatwa do nauczenia ale pierwszoplanowa, ponieważ powtarza się ją kilka razy w ciągu dnia. Na mycie rąk składają się wiele różnych czynności dlatego nie może być mowy o pośpiechu, mycie rąk należy uczyć etapami, każdą czynność powtarzać wiele razy oraz kontrolować dokładność wykonania. Zasadami obowiązującymi w czasie nauki mycia rąk winny być systematyczność i ciągłość ćwiczeń powiązanych z pokazem i objaśnieniem osoby dorosłej. Aby było skuteczne, mycie rąk powinno trwać minimum pół minuty!
Higiena jamy ustnej i nosa
Pielęgnacja jamy ustnej sprowadza się przede wszystkim do pielęgnacji zębów i dziąseł. Czyste zęby to warunek zachowania ich w dobrym stanie, a to zapewnia właściwe żucie, a tym samym dobre funkcjonowanie przewodu pokarmowego, wyraźną mowę, ładny uśmiech i lepsze samopoczucie.
Nos jest doskonałym narządem klimatyzacyjnym, gdyż działa jako grzejnik ocieplając powietrze docierające do płuc. Ponadto w nosie powietrze jest doskonale dezynfekowane, tzn. niszczone są duże ilości mikrobów. Zmysł powonienia chroni także przed rożnymi niebezpieczeństwami wielu substancji chemicznych wdychanych z powietrzem. Dlatego tez musimy zwracać uwagę na to by dziecko oddychało w miarę możności głęboko i rytmicznie nosem, zarówno w czasie spokojnych zajęć jak i wymagających znacznego wysiłku.
Pielęgnacja włosów
Dziecko powinno nie tylko mieć tę świadomość, że włosy są umyte, ale przede wszystkim musi same utrzymywać higienę włosów poprzez codzienne ich czesanie.
Wygląd zewnętrzny dziecka
Wygląd zewnętrzny dziecka - to także higiena osobista. Już od najwcześniejszych lat należy uczyć dzieci kontrolować swój wygląd zewnętrzny: czy ubranie jest czyste, bez plam, czy nie brak żadnego guzika czy są one prawidłowo zapięte.
Uodparnianie organizmu
Do zadań wychowania zdrowotnego należy także uodparnianie organizmu dziecka. Zapewnienie dziecku dostępu świeżego powietrza w jak największej ilości jest pierwszym, zasadniczym warunkiem normalnego przebiegu funkcji organizmu, przede wszystkim procesu oddychania i ściśle z nim związanego procesu krążenia. Najważniejszym zadaniem wychowawczym jest przyzwyczajanie dzieci do przebywania na powietrzu bez względu na pogodę. Jedynie deszcz, silny wiatr i mróz uniemożliwiają przebywanie z dziećmi na powietrzu.
Higiena i estetyka otoczenia
W codziennym życiu dziecka, oprócz higieny osobistej ważne jest również przestrzeganie i utrzymanie higieny najbliższego otoczenia. Należy wdrażać dzieci do współdziałania w utrzymaniu czystości, porządku, ładu zarówno w pomieszczeniach (sala, umywalnia, ubikacja, szatnia), jak również w ogrodzie przedszkolnym.